Staart- en Maneneczeem (SME) bij Paarden: Symptomen, Oorzaken en Behandeling
Wat is Staart- en Maneneczeem?
Staart- en maneneczeem (SME) is een veelvoorkomend probleem bij paarden dat elk jaar lijkt toe te nemen. Het wordt ook wel insectenovergevoeligheid, zomerjeuk, zomereczeem of zomerschurft genoemd en is een van de belangrijkste oorzaken van jeuk bij paarden. Deze allergische reactie wordt veroorzaakt door het speeksel van muggen, vooral Cullicoides (kriebelmuggen of knutten). Muggen zijn vooral actief tijdens zonsopkomst en zonsondergang, en overleven bij temperaturen vanaf 13°C met een hoge luchtvochtigheid. Hierdoor is SME een seizoensgebonden probleem.
Bij Welke Paarden Komt SME Voor?
SME komt vooral voor bij paarden in de wei, waarbij vaak slechts één of enkele dieren in een groep getroffen worden. Het kan voorkomen bij elk ras, geslacht en op elke leeftijd, maar de frequentie en ernst nemen toe met de leeftijd van het paard. Pony’s hebben vaker last van SME dan paarden vanwege hun vaker verblijf in de wei en erfelijke factoren. Rassen zoals Friezen, koudbloeden, Fjorden, Tinkers, Welsh pony’s, New Forest pony’s, IJslanders en Haflingers zijn bijzonder gevoelig voor SME.
Symptomen van Staart- en Maneneczeem
De symptomen van SME beginnen met hevige jeuk en kleine bultjes, gevolgd door huidverwondingen door schuren. Vaak voorkomende verwondingen zijn schaafplekken, korsten en kale plekken. De huid kan verdikken en pigmentveranderingen kunnen optreden. Paarden schuren vaak hun staart en manen kaal, en soms ook de onderkant van hun buik. De aangedane huid is zeer gevoelig en kan leiden tot gedragsveranderingen zoals angst en nervositeit, verminderde eetlust, en tijdelijk ongeschiktheid om te rijden.
Diagnose van SME
De diagnose van SME wordt gesteld op basis van de ziektegeschiedenis, klinische symptomen, uitsluiting van andere oorzaken, en het effect van therapie. Typische kenmerken zijn de verdeling over het lichaam, de hevige jeuk, het seizoensgebonden karakter, en het vaker voorkomen bij bepaalde rassen. Er zijn momenteel geen betrouwbare diagnostische testen beschikbaar om SME definitief vast te stellen.
Voorkomen van Staart- en Maneneczeem
Het voorkomen van SME kan door:
– Opstallen tijdens zwermtijd: Paarden binnenhouden tijdens zonsopkomst en zonsondergang.
– Ventilatoren in de stal: Muggen zijn slechte vliegers, een ventilator kan helpen.
– Verwijderen van broedplaatsen: Mest regelmatig verwijderen en stilstaand water vermijden.
– Gebruik van vliegendekens: Dekens vroeg in het seizoen opdoen om schade te voorkomen.
– Verplaatsing naar andere omgeving: Minder bosrijke gebieden kunnen helpen.
– Fokkerijmaatregelen: Selectie op minder gevoelige dieren.
Behandeling van Staart- en Maneneczeem
– Lokaal behandelen: Huid regelmatig wassen met verzachtende shampoo of insmeren met zalf om jeuk te verminderen.
– Infecties behandelen: Geïnfecteerde wonden eenmalig wassen met desinfecterende shampoo.
– Aandacht voor het rantsoen.
Conclusie
Staart- en maneneczeem is een ernstig probleem dat aandacht vereist. Door de juiste preventieve maatregelen en behandelingen te treffen, kan je de symptomen verminderen en het welzijn van je paard verbeteren.